Europese bidsprinkhaan
- Nov 7, 2023 08:49
- Natuur om de hoek in de Meppeler Courant
Sinds twee jaar heb ik een labradoodle, een schat van een beest. Maar het blijft wel een huisdier, op een voetstuk zetten doe ik haar niet. In andere landen zijn er wel (huis)dieren die op een voetstuk staan. Zo beschouwen bewoners in India de koe als heilig dier en in Thailand is die eer voorbehouden aan de olifant.
Hier in Europa doen wij het zonder heilige dieren. Wel komt hier een insect voor dat je als een schijnheilig dier kunt beschouwen. Het is de Europese bidsprinkhaan, die door zijn houding doet voorkomen alsof hij zeer religieus is. Steunend op zijn vier achterste poten houdt hij het voorste paar poten naar voren, in wat sterk lijkt op een bidhouding. Hij kan zo lange tijd blijven zitten. Het heeft echter niets met bidden te maken. Hij zit namelijk te wachten totdat er een prooi binnen grijpafstand van die twee voorste grijppoten langskomt.
Op zijn menu staan voornamelijk insecten en andere ongewervelde dieren. De prooien moeten wel kleiner zijn dan hemzelf. Denk hierbij vooral aan vliegen, hommels, sprinkhanen en spinnen. Zijn slachtoffers belaagt hij meestal vanuit een struik of andere laaggroeiende vegetatie.
De Europese bidsprinkhaan is geen klein insect, immers anders zou hij geen hommels of sprinkhanen aankunnen. Misschien had ik hier zij moeten zeggen, want het vrouwtje van dit soort is aanzienlijk groter dan het mannetje. Zij heeft een lengte van zeven tot negen centimeter, terwijl het mannetje daar twee centimeter onder zit. Afhankelijk van de vegetatie waarin het insect leeft varieert de kleur van verschillende tinten geel via felgroen naar bruin. Hoewel beide geslachten over vleugels beschikken, maakt vooral het mannetje daar gebruik van.
Het verschil in grootte tussen de beide geslachten speelt een belangrijke rol bij de voortplanting. Bij dit insect kan er sprake zijn van seksueel kannibalisme. Zodra ze volwassen zijn, zal het mannetje op zoek gaan naar een vrouwtje. Vandaar dat hij zijn vleugels meer gebruikt. Vindt hij een vrouwtje, dan zal hij haar zeer voorzichtig moeten benaderen. Doet hij dat niet, dan zal zij hem als prooi beschouwen. Na een voorzichtige benadering (dat soms uren duurt) kan hij zijn sperma overbrengen op het vrouwtje. Na de paring is hij meestal alsnog de pineut. Het vrouwtjes gebruikt haar partner dan als extra voedsel voor de aanmaak van de 100 tot 200 eitjes. Deze eitjes overwinteren en bij een temperatuur boven de 17 °C komen ze in het voorjaar uit.
Toen ik in de vorige eeuw biologie studeerde, moest ik voor de Europese bidsprinkhaan richting de Middellandse Zee. Daar kwam en komt hij voornamelijk voor en ik zag hem voor het eerst in Frankrijk. Door de opwarming van het klimaat, zijn de eerste exemplaren inmiddels in ons land gesignaleerd. Verwacht niet dat je hem in elke struik tegenkomt, hij is zeer zeldzaam en goed gecamoufleerd.