DSC00286 kopie

Springstaarten

  • Sep 7, 2023 09:15
  • Stukje Natuur in de Koegang

Er zullen genoeg dorpsgenoten zijn met een tuintje voor en/of achter hun huis. Maar velen zullen zich niet realiseren dat in dat tuintje per vierkante meter misschien wel vele duizenden springstaarten kunnen voorkomen. Je zult ze echter niet zo gauw zien, het zijn hele kleine beestjes.

Vroeger beschouwden biologen de springstaarten als insecten. Vooral omdat ze over zes poten beschikken. Door voortschrijdend inzicht zijn ze daarop teruggekomen. Vanwege een afwijkend lichaamsbouw ten op zichtte van de echte insecten beschouwen biologen ze nu als een zustergroep van de insecten. Het heeft vooral te maken met het aantal segmenten op hun achterlijf. Een insect heeft er elf, springstaarten hebben er slechts zes. Deze groep behoort in ieder geval wel tot de geleedpotige dieren, zoals ook de kreeften, krabben en pissebedden.

Een springstaart is een klein organisme, slechts een paar millimeter in lengte. Hij bezit geen vleugels en heeft meestal gereduceerde ogen. Soms kan hij volledig blind zijn. De oorsprong van zijn naam heeft te maken met een bijzonder orgaan aan het vierde segment van zijn achterlijf. Onder dat segment zit een getande vork, die hij snel kan omklappen en daardoor een sprong van enkele centimeters kan maken. Zo kan hij potentieel gevaar ontvluchten.

Het menu van de springstaart bestaat vooral uit rottend organisch materiaal, schimmels en algen. Hiermee is hij een belangrijke schakel in de omzetting naar een humusrijke bodem. Doordat hij in zulke grote aantallen kan voorkomen, staat hij zelf regelmatig op het menu van grotere organismen. Denk daarbij aan loopkevers en kortschildkevers.

De voortplanting is op zich bijzonder. Er vindt namelijk geen fysieke paring plaats zoals je dat bij andere dierlijke organismen wel ziet. Een mannetje laat spermapakketjes achter, die een vrouwtje zal moeten oppikken. De manier waarop dat gebeurt varieert per soort. Het mannetje van één soort, zonder een Nederlandse naam, maakt een soort kringvormig hekje van spermapakketjes. Vervolgens jaagt hij daar een vrouwtje in, zodat zij uiteindelijk in contact kan komen met zijn sperma.

Terug naar overzicht